Informatie die is opgemaakt wordt beter gelezen én begrepen

Er zijn veel onderzoeken* gedaan naar de effecten van opmaak, afbeeldingen en grafieken op begrip en leesbaarheid van teksten. Hieronder staan enkele belangrijke bevindingen:

1. Opmaak: Onderzoek heeft aangetoond dat goed opgemaakte teksten met duidelijke koppen en subkoppen, voldoende witruimte en een leesbaar lettertype beter worden begrepen en sneller worden gelezen dan teksten zonder opmaak.
   
   
2. Afbeeldingen: Het gebruik van afbeeldingen in teksten kan het begrip en de interesse van lezers vergroten. Studies hebben aangetoond dat het gebruik van relevante afbeeldingen de aandacht van lezers kan vasthouden en kan helpen om complexe informatie gemakkelijker te begrijpen.
   
   
3. Grafieken: Grafieken kunnen complexe gegevens visueel presenteren, waardoor het begrip ervan wordt vergemakkelijkt. Studies hebben aangetoond dat het gebruik van grafieken in teksten kan leiden tot een beter begrip en onthouden van informatie.
   

De onderzoeken (Mayer & Moreno, 2002) laten zien dat het gebruik van opmaak, afbeeldingen en grafieken in teksten kan leiden tot een verbeterde leesbaarheid en begrip. Het is echter belangrijk om deze elementen op een doordachte en effectieve manier te gebruiken, omdat overmatig gebruik kan leiden tot afleiding en verwarring.

Digital-first publiceren biedt een extra kans om je boodschap duidelijker over te brengen. In een (opgemaakte) PDF is de content statisch. Dat leidt vaak tot gecompliceerde infographics. Door echt digitaal te publiceren ontstaat de mogelijkheid voor interactieve elementen die meer context geven. Bijvoorbeeld afbeeldingen met klikbare punten voor meer informatie, diagrammen waarvan data in- en uitgeschakeld kan worden en tijdlijnen.

Een mooi voorbeeld van hoe een digitale manier van publiceren complexe informatie begrijpelijk weergeeft is een waardecreatiemodel.

Pas dus op dat je bij publiceren in een digitaal formaat niet doorschiet in de opmaak. Gebruikers nemen de informatie het beste op als deze goed gestructureerd is. Zorg dan ook voor een goede navigatie- en koppenstructuur en links op de juiste plekken. Pas op met over interactieve omgevingen met ingewikkelde navigatiestructuren en ongebruikelijk scrollgedrag.

Informatie mooi opmaken? Dan moet ik zeker weer een vormgever inschakelen! Zeer zeker niet. Er zijn tegenwoordig tal van applicaties beschikbaar waarmee je als eindgebruiker direct kan werken in een opgemaakt eindresultaat.  

Tabellen in Excel worden bijvoorbeeld automatisch omgezet naar mooie grafieken en opgemaakte tabellen. Belangrijke cijfers (KPIs) worden voorzien van een icoon en uitgelicht weergeven tussen de tekst. En allemaal standaard in de huisstijl van je organisatie. Zo kun je als redacteur van je publicatie zelf de aandacht vestigen op belangrijke cijfers en quotes én ziet de standaard-content er ook direct goed uit. 

Digitale toegankelijkheid is een extra reden waarom je informatie gestructureerd en netjes opgemaakt zou moeten aanbieden. Want dat helpt mensen die afhankelijk zijn van toetsenbordnavigatie en voorleesfuncties of bijvoorbeeld kleurenblind zijn. 

Wanneer je, naast mooi opgemaakte informatie, ook je informatie toegankelijk voor mensen met een beperking (1 op de 7 Nederlanders heeft een beperking), dan bereik je een nog grotere groep lezers. Mensen met beperkingen vormen een aanzienlijk deel van de bevolking en het niet toegankelijk maken van informatie kan leiden tot verlies van kansen en inkomsten voor bedrijven en organisaties.

Naast de praktische overwegingen zou je informatie ook gewoon toegankelijk moeten willen maken. Iedereen het recht heeft om toegang te hebben tot informatie en de mogelijkheid om volledig deel te nemen aan de samenleving.

Er zijn verschillende manieren om informatie toegankelijk te maken voor mensen met beperkingen, zoals het gebruik van alternatieve tekst, ondertiteling en gebarentaal bij video's, audiodescriptie bij afbeeldingen, toegankelijkheidsopties voor websites en documenten, enzovoort. 

Meer lezen over informatie digitaal toegankelijk maken. Lees deze pagina over 'digitaal toegankelijk'.

Wil je meer weten hoe je zelf publicaties digitaal toegankelijkheid publiceert in de huisstijl van je organisatie, zonder daarvoor een vormgever in te hoeven schakelen? Vraag een demo aan of lees verder. 

* onderzoeken

<sub>- "Effects of Text Illustrations: A Review of Research" van Richard E. Mayer en Roxana Moreno (2002)
- "The Effects of Text Features on Reading Online Text" van Mark Warschauer, et al. (1997)
- "The Role of Illustrations in Text Learning" van Richard E. Mayer en Richard B. Anderson (1991)
- "The Effects of Graphic Organizers on the Comprehension of Social Studies Texts by Students with Learning Disabilities" van Regina M. Mistretta (2005)
- "The Role of Graphic Representations in Science Text: An Analysis of Textbooks and Review Articles" van Jean-Francois Rouet, et al. (1996)</sub>